Parfüm, içeriği sebebiyle belirli notalara sahiptir. Bileşenlerin uçucu özelliklerine göre piramit yapısı belirlenen parfümler için belirli notalar mevcuttur. Peki parfüm notaları ve koku kategorileri nelerdir? Parfümleri üç ana notada incelemek mümkündür. Genel olarak uçucu yağ oranı parfümlerde %20 ile %40 arasında değişir. Öte yandan %15 ile %20 arasında değişen uçucu yağ miktarına sahip güzel kokular eau de parfum ismini almaktadır. Parfüm bileşenleri, yani %20 ile %40 arasında uçucu yağ konstantrasyonuyla dikkat çeken kokular, üç notaya ayrılır. Parfümü oluşturan notalar şunlardır: Üst notalar, Orta notalar, Alt(temel) notalar.

Üst notalar, en yüksek uçuculuk oranıyla dikkat çeker. Parfümün üst notaları güzel kokular genel olarak uygulamanın ardından kısa bir sürede etkisini kaybeder. Orta notalar ise üst notanın kokusunun geçmesinin ardından duyulan kokular olarak öne çıkar. Alt notalar veya literatürde geçen ismiyle temel notalar, kalıcı parfüm olarak da geçen ve etkisi saatler süren güzel kokulardır. Parfüm piramit yapısını oluşturan notalar fiziksel, kimyasal ve duyusal özelliklerine karşılık gelir. Nitekim teoride parfümden beklenen zaman ve mekana bağlı olarak evrime uğramasıdır. Başka bir deyişle parfümlerin algılanan kokuları uygulama ardından geçen sürede ve sarmaladığı alana göre dönüşür. Koku kategorileri ise turunçgiller, ayçiçek yağı ve odunsu kokular olmak üzere sırasıyla üst, orta ve temel notaları içerir. Elbette içerik neticesinde kokularda değişiklik meydana gelmesi ve farklı notaları algılamak kaçınılmaz olmaktadır.

Üst Notaların ve Orta Notaların Özellikleri

Üst notalar, parfüm içeriğinde uçucu bileşenlerin yoğun olduğu parfüm notaları arasındadır. Genel olarak üst notaya sahip güzel kokular, uygulamanın hemen ardından algılanır. Ancak üst notadaki parfümlerin etkisi bileşen yoğunluğuna göre 30 saniye ile 1 dakika arasında uçar. Parfümün ilk hissedilen kokusu arasında üst notalara örnek olarak turunçgilleri vermek mümkündür. Nitekim parfümün piramit yapısında üst notaları temsil eden koku limon olmaktadır. Ancak bunun dışında üst notaya sahip parfüm kokuları arasında nane ve çimen kokuları mevcuttur.

Orta notalar parfümün karakteristik özelliklerini veren ve üst notaların kaybolmasının ardından hissedilen kokulardır. Etkisi birkaç saat süren orta notaların kokusu parfüm orjinal olursa daha kalıcı olmaktadır. Uçuculuğuna göre orta notalar, üst notalar ile temel notalar arasında bir spektruma yayılım gösterir. Öte yandan orta notalar, alt notaların hoşa gitmeyen kokularından önce kişiye hoş bir koku duyumu sunar. Bununla birlikte orta notalar havada saatlerce kalarak çevrede kokunun hissedilmesinde etkili olur. Ayçiçek yağı ve meyvemsi kokular orta noktalar deyince akla ilk gelen parfüm notaları olmaktadır.

Üst notalar ile orta notalar arasındaki ortak özellikler genel olarak ikisinin de aynı zamanda algılanıyor oluşudur. Ancak dikkat etmeniz gereken nokta parfümün bileşenlerinin uçuculuğuna göre üst notalar ilk hissedilen, orta notalar ise üst notalar tamamen buharlaşmadan hissedilmeye başlanan kokulardır. Öte yandan koku çeşitlerine göre bazı kokular hem uçuculuk seviyesi hızlı hem de meyvemsi kokular bırakan yapıda olmaktadır. Örneğin greyfurt esanslı bir parfümde üst notada daha asidik ve keskin koku deneyimleriz. Ancak ortalama bir dakikadan sonra üst nota yerini yavaş yavaş orta notaya bırakır ve greyfurtun daha az keskin ve meyvemsi kokusunu duyarız. Son olarak üst notalar kalıcı parfüm için uzun süre algılanan koku kategorileri arasında olmasa bile orta notalar ve hatta temel notalar ile birleşerek parfümün temel duyum hissini bizlere verir.

Alt Notaların Parfümün Kalıcılığına Etkisi

Alt notalar veya diğer ismiyle temel notalar parfüm notaları arasında etkisini en uzun hissettiğimiz kokulardır. Orta notaların etkisi ortalama olarak saatler içerisinde geçer ve temel notalara doğru bir koku duyumu yavaş yavaş kendini gösterir. Orta notalar parfümün en hoş etkisini veren kısım olsa da alt notam sayesinde kişilerin tenine uygun parfüm tercihi yapması mümkündür. Temel notalardaki esanslar parfümün kalıcılığını belirleyen ana unsurlardan biridir. Doğal kaynaklı esanslar yapısı gereği daha çabuk kaybolur ve bunların temel notaları uzun sürmez. Sonuç olarak parfümün kokusu daha kısa sürer. Ancak zaman içerisinde kimya endüstrisindeki gelişmelerle beraber sentetik içerikli alt notaların üretimi mümkün hale gelmiştir. Sentetik esansların verimliliği daha fazladır ve kalıcı parfüm deyince ilk akla gelen bileşenlerden biridir.